Haarlem staat bekend om zijn historische binnenstad, hofjes en de Haarlemmerhout. Maar achter die monumentale gevels en tussen de flats in Schalkwijk en Haarlem-Noord speelt een veel stillere ontwikkeling: steeds meer inwoners zetten een kweekkast of growtent neer om hun eigen groente en kruiden te telen.
Niet op grote volkstuinen langs het spoor, maar in een hoek van de woonkamer, op zolder of in een inpandige berging. Daar groeien sla, basilicum en tomaat onder lamplicht terwijl buiten de fietsers langs de Leidsevaart gaan en de wind van zee door de straten blaast.
Haarlemse hobbykweker tussen Kleverpark en station
In een bovenwoning in de Kleverparkbuurt woont de 34-jarige kok Ruben de Jong. Overdag werkt hij in een restaurant in de binnenstad, waar hij kookt met seizoensproducten. Thuis heeft hij geen grote tuin; alleen een klein balkon met een paar potten.
In de studeerkamer naast de woonkamer staat nu een smalle growtent van twee meter hoog. Daarin heeft Ruben verschillende niveaus ingericht:
- Onderaan: bakken met pluksla en rucola.
- In het midden: potten met basilicum, tijm en oregano.
- Bovenin: een rij compacte cherrytomaten in emmers.
Aan de wand, naast de tent, staat een lage kweekkast met een ledlamp en drie planken. Daar kiemt hij radijs, tuinkers en jonge koolplantjes, die later naar het balkon of naar een volkstuin bij de Jan Gijzenkade verhuizen.
“In de keuken werk ik elke dag met mooie ingrediënten,” vertelt Ruben.
“Het voelt logisch om thuis tenminste een deel daarvan zelf op te kweken. In Haarlem is woonruimte duur en klein, dus ik ga de hoogte in met een growtent in plaats van de breedte in met een moestuin.”
Waarom kweekkasten en growtents zo goed passen bij Haarlem
Haarlem ziet er groen uit, met de Haarlemmerhout, plantsoenen, singels en hofjes. Maar als je inzoomt op de dagelijkse woonpraktijk, wordt duidelijk waarom kweekkasten en growtents terrein winnen:
- In de binnenstad zijn tuinen vaak piepklein of volledig betegeld.
- In Schalkwijk hebben veel bewoners een balkon of een smalle achtertuin met weinig zonuren.
- In Haarlem-Noord ligt de tuin soms vol speelgoed, fietsen en een schuurtje – ruimte voor een echte moestuin ontbreekt.
- De zeewind vanaf Zandvoort en Bloemendaal kan jonge planten flink te pakken nemen.
Een kweekkast of growtent haalt een deel van de teelt uit die grillige buitenomgeving en verplaatst het naar een gecontroleerde plek in huis:
- Licht komt van een kweeklamp, niet van schaarse zonnestralen tussen hoge gebouwen.
- Wind, slagregen en nachtvorst spelen geen rol.
- Je kunt eerder in het jaar beginnen met zaaien en langer doorgaan in de herfst.
Voor beginnende hobbykwekers verlaagt dit de drempel: je bent niet direct afhankelijk van lastige grond of een beperkt balkon. Voor ervaren kwekers wordt het een manier om hun buitenkweek te ondersteunen en uit te breiden.
Gemeente en tuinvereniging: hoe kijken zij naar deze stille groei?
De gemeente Haarlem werkt al jaren aan vergroening: minder tegels, meer bomen, geveltuinen en buurttuinen in onder andere Schalkwijk, Transvaalbuurt en delen van Haarlem-Noord. In beleidsplannen komt steeds terug dat bewoners zelf een belangrijke rol spelen in die vergroening.
De fictieve beleidsmedewerker groen, Sanne Vos, herkent de opkomst van binnenkweek als verlengstuk van dat beleid:
“We zien vooral wat er buiten gebeurt: steen eruit, groen erin, nieuwe buurtmoestuinen bij flats en scholen. Maar bewoners vertellen ons tijdens inspraakavonden en bijeenkomsten dat ze binnenshuis net zo actief zijn. Een kweekkast of growtent in een appartement in Schalkwijk of een bovenwoning in de binnenstad zorgt niet direct voor meer schaduw in de straat, maar het maakt wel dat mensen anders naar hun eten en hun leefomgeving gaan kijken.”
Ook bij een tuinvereniging aan de rand van Haarlem, richting Spaarnwoude, zien ze de verandering:
“Nieuwe leden komen hier met foto’s van hun binnenkweek,” vertelt een bestuurslid.
“Ze hebben al ervaring met zaaien en omgaan met licht en water dankzij een kweekkast of growtent. Wij helpen hen vooral met de overstap naar de buitenlucht: slakken, kleigrond en het echte weer.”
Nieuwswaarde: waarom is dit juist nú relevant voor Haarlemse hobbykwekers?
De belangstelling voor kweekkasten en growtents komt niet uit het niets. Een paar ontwikkelingen vallen samen:
- Meer aandacht voor gezonde voeding en korte ketens
Markten, biologische winkels en horeca in Haarlem zetten sterk in op vers en lokaal. Voor hobbykwekers voelt een eigen kweekproject als een logische verlenging daarvan: wat van dichtbij komt, mag best uit de eigen kast of tent komen. - Versteende binnenstad en compacte nieuwbouw
In nieuwe projecten en bestaande wijken staan schaarse vierkante meters onder druk. Binnenkweek is een manier om tóch aan een eigen oogst te komen zonder grond aan te leggen of grote stukken tuin op te offeren. - Klimaat en extreme buien
Haarlem krijgt, net als andere steden, te maken met stevige regenbuien en droge periodes. Voor hobbykwekers maakt dat buitenkweek onzeker. Binnen, in kast of tent, kunnen ze een stabiele basisvoorraad bladgroente en kruiden opbouwen. - Gemeentelijke ambities rondom vergroening
Nieuwe plannen voor meer bomen, groenblauwe structuren en minder verharding zorgen dat het onderwerp “groen” overal terugkomt: in nieuwsbrieven, buurtapps en bijeenkomsten. Dat zet inwoners aan om niet alleen over de stoep, maar ook over hun eigen woning na te denken.
Haarlemse impact: wat verandert er voor jou als hobbykweker?
Toegang tot teelt in appartementen en bovenwoningen
Woon je in een bovenwoning bij de Nassauplein, in een appartement in Schalkwijk of in een huis zonder achtertuin in de binnenstad? Dan kun je met een kweekkast of growtent:
- jaarrond kleine porties sla, kruiden en soms tomaat telen;
- stap voor stap ervaring opdoen met zaaien en verzorgen;
- een productieve hoek creëren zonder afhankelijk te zijn van je balkon of binnenplaats.
Sterkere start voor balkon en volkstuin
Heb je wél een balkon in Haarlem-Noord of een volkstuin langs de rand van de stad? Dan kun je een growtent gebruiken als “voortrekruimte”:
- in de late winter zaai je binnen, waar het licht en de temperatuur constant zijn;
- in het voorjaar verplaats je de sterkste planten naar balkon of tuin;
- als er buiten iets misgaat door storm of slakken, heb je binnen nog reserveplanten.
Zo zorg je dat één slechte week buiten niet je hele seizoen verpest.
Effect op portemonnee, ritme en woonplezier
- Je koopt minder losse bakjes kruiden en voorgesneden sla – juist die kleine uitgaven tellen op.
- Je bouwt een dagelijkse routine op: even de tent openen, water checken, een paar blaadjes oogsten.
- Je woning krijgt letterlijk een levend stukje, wat veel hobbykwekers ervaren als tegenwicht voor schermen en drukte.
Ruben merkt dat ook in zijn werk:
“Als ik in het restaurant met kisten vol groente werk, weet ik nu beter wat daar aan groeitijd en aandacht achter zit. Thuis zie ik elke dag hoe langzaam een blaadje sla groter wordt. Dat maakt me scherper in wat ik inkoop en weggooi.”
Online oriënteren naast Haarlemse winkels
Rond Haarlem zijn genoeg tuincentra en bouwmarkten waar je kweekkasten, growtents en toebehoren in het echt kunt bekijken. Wie daarnaast online rustig verschillende formaten, indelingen en accessoires wil vergelijken, kan zich ter inspiratie bijvoorbeeld oriënteren op het assortiment van een alternatieve webshop als EUGardencenter.com – niet als vervanging, maar als extra referentie naast de lokale adressen.
Tussen hofjes, grachten en flats in Schalkwijk ontstaat zo een minder zichtbare, maar heel concrete vorm van stadstuinieren. Voor hobbykwekers in Haarlem – of je nu net begint of al jaren bezig bent – is de kern simpel: je hoeft geen grote, zonnige achtertuin te hebben om met eigen oogst aan de slag te gaan. Met een doordachte kweekkast of growtent kun je midden in de stad, op een paar vierkante meter, een verrassend krachtige mini-moestuin opbouwen.
De beste tips voor genieten in Haarlem-023
Ontdek de charme van winkelen in Haarlem, proef de heerlijke gerechten in de gezelligste en beste restaurants van Haarlem, laat je verwennen in een luxe schoonheidssalon Haarlem of privé spa in Haarlem en ervaar de gastvrije sfeer die de stad te bieden heeft. Wil je nog meer bedrijven in Haarlem leren kennen of inspirerende artikelen lezen?
